ภาระกิจที่ 1 เรื่องมงคลสูตรคำฉันท์

มงคลสูตรคำฉันท์

     คำว่า "มงคล" ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ อธิบายความหมายของคำว่า มงคล ว่าคือเหตุที่นำมาซึ่งความเจริญ หรือสิ่งซึ่งถือว่าจะนำสิริ และความเจริญมาสู่ และป้องกันไม่ให้สิ่งที่เลวร้ายมากล้ำกราย ตามหลักพระพุทธศาสนา มงคล หมายถึง ธรรมที่นำมาซึ่งความสุขความเจริญมีทั้งสิ้น ๓๘ ประการ

ยกตัวอย่างมงคลสูตร

             (๑) อเสวนา จ พาลานํ      ปณฺทิตานญฺจ เสวนา
             ปูชา จ ปูชะนียานํ          เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ
             หนึ่งคือบ่คบพาล           เพราะจะพาประพฤตผิด
             หนึ่งคบกะบัณฑิต           เพราะจะพาประสบผล
             หนึ่งกราบและบูชา          อภิบูชนีย์ชน
             ข้อนี้แหละมงคล            อดิเรกอุดมดี

ความหมาย  

     มงคลนี้สอนให้รู้จักว่าการที่จะคบคนประเภทใด ก็มักจะได้ผลเช่นนั้นคือ ถ้าเราคบคนไม่ดีก็จะพาให้เราประพฤติตนไม่ดีด้วย   แต่ถ้าเราเลือกคบหาคนดี ย่อมจะพากันทำในสิ่งดีๆ  รวมทั้งเราควรที่กราบไหว้เคารพบูชาบุคคลที่น่านับถือด้วย

มีความสำคัญต่อบุคคลและสังคมในสถานการณ์ในปัจจุบัน?

     เราควรที่จะหลีกเลี่ยงที่จะเข้าร่วมกับบุคคลที่ประพฤติตนไม่ดีและทำความเดือดร้อนในสังคม    แต่เราควรคบหากับบุคลที่ประพฤติดีประพฤติชอบ  และเราควรยกย่องบุคคลที่ปฏิบัติตนเป็นคนดี  โดยจะทำให้สังคมเราเป็นสังคมที่น่าอยู่

ประโยชน์ของการประพฤติตามมงคล

     การคบคนไม่ดีจะนำความเสื่อม ความไม่ดีมาสู่เรา  การคบคนดีจะทำให้เราปฏิบัติตนดีและย่อมนำความสำเร็จมาสู่เรา

              (๓) พาหุสจฺจญฺ สิปฺปญฺจ       วินโย จ สุสิกฺขิโต
             สุภาสิตา จ ยา วาจา         เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ
             ความได้สดับมาก            และกำหนดสุวาที
             อีกศิลปะศาสตร์มี            จะประกอบมนุญการ
             อีกหนึ่งวินัยอัน              นรเรียนและเชี่ยวชาญ
             อีกคำเพราะบรรสาน           ฤดิแห่งประชาชน
             ทั้งสี่ประการล้วน             จะประสิทธิ์มนุญผล
             ข้อนี้แหละมงคล             อดิเรกอุดมดี

ความหมาย

     มงคลนี้สอนให้รู้จักที่จะรับฟังความคิดความเห็นหรือความรู้ให้มากๆ   มีความชำนาญในวิชาชีพของตน มีความเป็นระเบียบวินัย และรู้จักใช้คำพูดหรือวาจาให้เป็นผลดี

มีความสำคัญต่อบุคคลและสังคมในสถานการณ์ในปัจจุบัน?

     คนเราจะประสบความสำเร็จในชีวิตนั้นจะต้องให้ความสำคัญของการฟังความคิดต่างๆให้มากกว่าการที่จะพูดมากมาย  ถ้าทุกคนรู้จักหน้าที่และมีระเบียบวินัยรวมทั้งการใช้คำพูดใสร้างสรรค์ก็จะก่อเกิดสิงดีๆในสังคม

ประโยชน์ของการประพฤติตามมงคล

     นอกจากจะนำพาให้ตัวเราประสบความสำเร็จในชีวิต ยังจะนำความสุขมาสู่คนในสังคมได้อีกด้วย

             (๔) มาตาปิตุอุปฎฐานํ          ปุต์ตทารส์ส สงฺคโห
             อนากุลา จ กมฺมนฺตา           เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ
             บำรุงบิดามา-                ตุระด้วยหทัยปรีย์
             หากลูกและเมียมี              ก็ถนอมประหนึ่งตน
             การงานกระทำไป              บ่มิยุ่งและสับสน
             ข้อนี้แหละมงคล               อดิเรกอุดมด์

ความหมาย

     มงคลนี้สอนให้รู้จักการปฏิบัติหน้าที่ของเราที่ต้องรู้จักดูแลเอาใจใส่บุพการี  และต้องทะนุถนอมดูแลบุตร สามีหรือภรรยา รวมทั้งเราต้องปฏิบัติหน้าที่การไม่ให้คั่งค้าง เลี้ยงชีพด้วยความขยันขันแข็งไม่ย่อท้อ

มีความสำคัญต่อบุคคลและสังคมในสถานการณ์ในปัจจุบัน?

     คนเราต้องรู้จักหน้าที่รับผิดชอบไม่ว่าจะฐานะบุตรที่กตัญญูต่อพ่อแม่  สามีหรือภรรยาที่ดูแลซึ่งกันและกัน  และมีความรับผิดชอบหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด

ประโยชน์ของการประพฤติตามมงคล

     ครอบครัวของตนจะมีความสุขและจะทำให้ประสบความสำเร็จในทุกด้านทั้งด้านครอบครัวและสังคม

เสียงส่วนใหญ่ คือ ความถูกต้อง

เสียงส่วนใหญ่ คือ ความถูกต้อง

สังคมคือการอยู่ร่วมกันของคนหมู่มาก ซึ่งต่างคนก็ต่างมีความต้องการที่แตกต่างกันออกไป เกณฑ์ตัดสินอำนาจสูงสุดของความต้องการหรือความประสงค์ของคนในสังคมนี้ก็คือ เสียงข้างมากของประชาชนนั่นเอง  การตัดสินใจโดยการใช้หลักเสียงข้างมากเช่นนี้ เป็นเรื่องสำคัญมาก เพราะหากตัดสินถูกก็ดีไป ถ้าตัดสินผิดก็อาจเกิดความเสื่อมเสียหรือความพินาศของทุกสิ่งทุกอย่าง การที่จะตัดสินใจผิดหรือตัดสินใจถูก ก็อยู่ที่ความเป็นคนดี มีปัญญา คือ มีคุณธรรม และ มีความรู้ความเข้าใจ เฉลียวฉลาด มีความสามารถในการคิด เป็นต้น ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่ประชาชนทุกคนควรจะมี

     ถ้าประชาชน เป็นคนดี ตั้งใจดี มีความรู้ ความเข้าใจ มีปัญญาชัดเจน คิดเป็น มองเห็นความจริง ก็จะสามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง  แต่ถ้าคนส่วนใหญ่เป็นคนไม่ดี ประสงค์ร้าย เสียงข้างมากก็จะเป็นการตัดสินใจเลือกอย่าง โง่ๆ หรือแม้แต่เลือกไปตามที่เขาหลอกล่อเอาไว้ ทำให้ผิดพลาดเสียหาย แต่ถ้าคนส่วนใหญ่เป็นคนดี มีปัญญา ก็จะได้เสียงข้างมากที่ตัดสินใจเลือกได้ถูกต้อง บังเกิดผลดี ดังนั้นประชาชนทุกคนจึงจำเป็นต้องมีการศึกษา เพื่อจะได้เสียงข้างมากที่ตัดสินใจอย่างผู้มีปัญญา 
     ความจริงของสิ่งทั้งหลายย่อมเป็นอย่างที่มันเป็น มันย่อมไม่เป็นไปตามการบอก การสั่ง การลงคะแนนเสียง หรือตามความต้องการของคน ดังนั้น คนจะไปตัดสินความจริง ไม่ได้ แต่เป็นหน้าที่ของคนเองที่จะต้องตัดสินใจเลือกสิ่งที่เป็นจริง จึงต้องให้ประชาชนมี การศึกษา เพื่อจะได้เสียงข้างมากที่ตัดสินใจเลือกเอาสิ่งที่ถูกต้องเป็นจริง  อย่างเช่น ในการแสดงสินค้าแห่งหนึ่ง มีการแสดงของหญิงสาวที่มีน่าตาดีและมีเรือนร่างที่ดึงดูดต่อเพศตรงข้าม  ซึ่งถ้าห้องจัดแสดงนั้นโดยส่วนมากมีผู้ชมเป็นเพศชาย   ถ้าเขาเหล่านั้นลงมติที่จะทำสิ่งที่ล่วงเกินนักแสดงสาว   แม้นจะเป็นเสียงส่วนมากพวกเขาก็ไม่มีสิทธิ์ที่จะทำเช่นนั้น เพราะต้องอยู่บนพื้นฐานของความถูกต้องชอบธรรมด้วย

      ดังนั้น เสียงส่วนใหญ่คือความถูกต้อง จึงไม่จำเป็นต้อง ใช่ เสมอไป  เพราะการตัดสินใจ ไม่ใช่การตัดสินความจริง ถ้าเอาเสียงข้างมากมาตัดสินความจริงก็เป็นไปไม่ได้  เพราะฉะนั้น ตามหลักการแล้วไม่สามารถเอาเสียงข้างมากมาตัดสินความจริงได้ ถ้าอย่างนั้น จะเอาเสียงข้างมากตัดสินอะไร? คนส่วนใหญ่ให้ความเห็นว่า เราเอาเสียงข้างมากเพื่อมาตัดสินความต้องการ คือ บอกว่าจะเอาอย่างไร ในแง่นี้สามารถบอกได้ว่า ประชาชนต้องการอะไร จะเอาอย่างไร แล้วมีมติเป็นที่ตกลงกันว่าจะเอาอย่างนี้ ซึ่งความปัญหาอยู่ที่ว่า ทำอย่างไรเพื่อให้ประสบความสำเร็จตามความต้องการที่ว่า เราจะเอาอย่างนั้น ไปประสานกับความมุ่งหมายที่ดีโดยมีสติปัญญาที่รู้เข้าใจว่า อะไรเป็นความจริง ความถูกต้อง แล้วตัวประโยชน์ที่แท้จริง คือ ต้องให้ความต้องการนั้น ไปตรงกับหลักความเป็นจริง ความถูกต้องและความเป็นประโยชน์ที่แท้จริงฉะนั้นความต้องการนั้นก็ผิด